Hamilelikte yenmemesi gerekenler listesi genel hatlarıyla bile oldukça fikir verir. Fakar detaylara inildiğinde sizin de yaptığınız yanlışların olabileceğini göreceksiniz. Zira gündelik yaşamımızda tüketmeye alıştığımız yiyecek, içecek veya bazı alışkanlıklar gözden geçirilmelidir. Çünkü bunların bilinçsizce uygulanması gebelikte size ve bebeğe zarar verme ihtimaline sahiptir. Dilerseniz genel hatlarıyla gebelikte yenmesi zararlı olan ve yapılması sakıncalı bulunan şeyleri listeleyerek başlayalım.
Gebelikte bunlardan uzak durun!
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler Listesi
Hamilelikte yenmemesi gerekenler listesinde anneye ve bebeğe zarar verme potansiyeli olan yiyecek ve içecekler bulunur. Bunların başlıcası liste halinde şu şekildedir:
- Yüksek civa içeren deniz ürünleri
- Az pişmiş ya da çiğ et, tavuk ve deniz ürünleri
- İşlenmiş et ürünleri
- Çiğ yumurta
- Sakatat
- Kafeinli yiyecek ve içecekler
- Çiğ sebzeler (iyice temizlendiğinden emin olunmalı)
- Yıkanmamış ve kabuğu soyulmamış meyveler
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
- Alkol ve sigara
- Fabrika üretimi atıştırmalıklar
Gebelikte yenmesi sakıncalı gıdaları detaylandıralım ve hamilelikte beslenme neden önemlidir konusunu biraz daha açalım.
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler ve Gebelikte Beslenmenin Önemi
Hamilelik, bir kadının yaşamındaki en hassas ve dikkat edilmesi gereken süreçlerden biridir. Bu yüzden gebelerin sağlıklı gıdalar yemeleri çok ama çok önemlidir. Hamile kadınlar, neyle beslendiklerine özen göstermeli ve sakıncalı gıda ve içeceklerden uzak durduklarından emin olmalıdırlar. Bazı gıdalar kesinlikle tüketilmemeliyken bazıları az miktarlarda ve nadir olarak tüketilmelidir.
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler İçinde En Önemlisi Civa İçeriği Yüksek Olan Deniz Ürünleridir
Civa oldukça toksik bir elementtir ve en çok kirli sularda vardır. Fazla civa sinir sistemi, böbrekler ve bağışıklık mekanizması için zararlı ve zehirleyici etkiler gösterir. Bebeklerde önemli gelişim sıkıntılarına da sebep olma riski taşır.
Kirli denizlerde yüksek miktarlarda civa yer aldığından, büyük deniz balıkları civa ihtiva etme riski taşır. Hamilelerin civa içeren balıkları ayda 1-2 porsiyondan çok olmayacak şekilde sınırlamaları en önemli tavsiyedir.
Gebelikte Hangi Balıkları Yemek Sakıncalıdır?
İçerisinde yüksek derecede civa bulunduğu için gebelikte yenmemesi gereken balıklar liste halinde şunlardır:
- Kılıçbalığı
- Köpekbalığı ve köpek balığından elde edilen besinler
- Kral uskumru
- Ton balığı ve özellikle albacore ton balığı türü
Ancak, tüm balıklarda değil belirli türlerde civa riskinin bulunduğunu not edin. Hamilelikte civa oranı düşük balık tüketmek ise çok sağlıklıdır. Bu balıkları haftada 2 defa tüketmek faydalı olacaktır. Yağlı balıklar, bebeğiniz için önemli olan omega-3 yağ asitlerini bol miktarda içerir.
Makale Önerisi:
Az Pişmiş - Çiğ Et, Tavuk ve Deniz Ürünleri de Listede Yer Alır
Çiğ balıklar, özellikle kabuklu deniz ürünleri, çeşitli enfeksiyonlara neden olabilirler. Bunlar norovirüs, Vibrio, Salmonella ve Listeria gibi viral, bakteri veya parazitik gibi zararlılardır. Bu hastalıklardan bazıları sadece hamile kadınları etkiler ve anneyi zayıf ve susuz bırakma riski taşır. Ve bazıları doğmamış bebeğe ciddi, hatta ölümcül sonuçlarla bulaşma ihtimaline sahiptir.
Hamilelikte Listeria Enfeksiyonu
Gebeler özellikle Listeria kaynaklı hastalıklara karşı daha savunmasızdır. Aslında, hamilelerin Listeria enfeksiyonuna yakalanma olasılığı normal insanlardan 20 kat daha fazladır. Bu bakteri genellikle toprakta ve kirli su veya bitkilerde yer alır. Çiğ balıkların temizlenmesi işlemi sırasında sigara içmek veya ağıza ve buruna kirli ellerle dokunmak sakıncalıdır. Zira bu hareketlerbir enfeksiyon kapma riskine neden olur.
Gebelikte Çiğ Balıklardan Uzak Durun
Hamilelikte yenmemesi gerekenler listesinde çiğ balık tüketmekten uzak durmak da önemli bir konudur. Anne, herhangi bir hastalık belirtisi göstermese bile, plasenta aracılığıyla bebeğe Listeria hastalığı bulaşma ihtimali vardır. Bulaşma erken dönemde gerçekleşirse, düşük, ölü doğum ve diğer önemli hastalıklara neden olma riski gösterir. Bu sebeple gebelerin kabuklu deniz ürünlerinden ve çiğ balık ürünlerinden uzak durmaları gerekmektedir. Çiğ balık ve kabuklu deniz ürünleri bakteri ve parazitlerle kirlenme olasılığı taşır. Bazıları sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olur ve hem anne hem de doğmamış bebeğe zarar verir.
Hamilelikte Çiğ veya Az Pişmiş Et Ürünleri Sakıncalıdır
Geblik döneminde çiğ et ya da az pişmiş et ürünleri tüketmek çok risklidir. Çünkü E. coli, Toxoplasma, Salmonella ve Listeria gibi zararlılardan enfeksiyon kapma riskini yükseltir. Bakteriler, anne karnındaki bebeğin genel sağlık durumunu tehlikeye sokma riski barındır. Bunlar zihinsel sorunlara, körlüğe, epilepsiye, ölü doğumlara, düşüklere veya beyin hastalıklarına yol açma potansiyeli gösterir.
Birçok bakteri etin yüzey kısımlarında ve bazıları ise etin içinde yer alır. Bütün et kısımları, tamamen pişmediğinde tüketilmesi sakıncalıdır. Sosisli sandviç, işlem gören şarküteri ürünleri, az pişmiş fastfoodlar da risk oluşturan faktörlerdir. Sayılan bu et ürünleri pişirme, hazırlama, paketleme ve taşıma sırasında da kirlenerek hastalık riskini yükseltir. Hamileler, buharda iyice haşlanmadıkça ya da fırında iyice pişirilmedikçe işlenmemiş et ürünlerini de tüketmemelidir.
Hamilelikte Çiğ Yumurta Yemek
Çiğ yumurtalar Salmonella bakterisi ile kirlenme ihtimali taşır. Salmonella enfeksiyonlarının belirtileri genellikle annede ortaya çıkar. Ateş, mide bulantısı, kusma, mide krampları ve ishal gibi bazı göstergelerle bu hastalığı anlamak mümkündür. Bununla birlikte, bazen hastalık rahimde kasılma ve kramplara sebep olur. Özetle bu bakteri dikkat edilmezse ölü doğumlara veya erken doğumlara yol açar.
Makale Önerisi: Zeytinyağlı yumurta maskesinin saça faydaları nelerdir?
Çiğ Yumurta İçeren Başlıca Yiyecekler
Çiğ yumurta direkt olarak tüketilmese de farkında olmadan çeşitli besin ve yemeklerden çiğ yumurta alabilirsiniz. Bu nedenle gebelikte aşağıdaki listede bulunanları yerken bir kez daha düşünün:
- Hafifçe pişmiş ve cıvık halde kalan sahanda yumurta
- Haşlanmış ama katılaşmamış yumurta
- Hollandez sosu
- Ev yapımı mayonez
- Salata sosları
- Ev yapımı dondurma
- Islak ve yumuşak soslu kekler
Hamilelikte yenmemesi gerekenler listesinde, içerisinde çiğ yumurta bulunan birçok hazır ürünün yapımında genellikle pastörize yumurta kullanılır. Bu nedenle genellikle herhangi bir sorun teşkil etmez. Fakat, aldığınız ürünün içindekiler kısmını okuyarak kullanılan yumurtanın sağlıklı olup olmadığı konusunda emin olmanız gerekmektedir. Gebelikte yumurta tüketiminde en çok dikkat edilmesi gereken faktör yumurtanın iyice pişmesi yada pastörize olmasıdır.
Makale önerileri: Yumurta kabuğu yemenin faydaları ve zararları nelerdir?
Hamilelikte Tüketilmemesi Gerekenler İçinde Sakatatlar Da Yer Alır
Gebelikte yenmemesi gerekenler arasında en riski gıdalardan biri de sakatatlardır. Sakatat veya organ eti, birçok yemeğin harika bir kaynağıdır. Ayrıca sakatatlar birbirinden değerli besinler de içerir, bunlara demir, B12 vitamini, A vitamini, bakır örnektir. Bununla birlikte, çok fazla hayvansal bazlı A vitamini almak, hamilelik sırasında önerilmemektedir.
Görüleceği üzere sakatatlar anne ve bebek için oldukça faydalı gibi görünür. Ancak fazla miktarda bakır birikimine neden olabilecekleri için sakatat tüketimi risk yaratır. Ayrıca bebekte çeşitli yapısal sorunlara ve karaciğerde zararlı maddelerin birikmesine neden olma ihtimali barındırır. Çünkü içerisinde bunlara neden olan fazla miktarda A vitamini vardır. Bu sebeple, hamilelerin haftada bir kereden fazla sakatat yememesi gerekmektedir.
Gebelikte Kafeinli Yiyecek ve İçecekler
Kafein, psikoaktif maddeler içerisinden en fazla tercih edilenlerdendir. Ve genellikle çay, kahve ve kola gibi bazı hazır içecekler ile kakaoda içerisinde bulunmaktadır. Gebelerin günde 200 mg kadar yani yaklaşık 2-3 fincan oranında kahve içmelerinde sakınca görülmez. Ancak yine de bu oranın altında kalmakta da fayda olacaktır.
Kafein çok hızlı bir şekilde abzorbe olur, plasenta ve onun aracılığıyla bebeğe kolayca geçer. Anne karnındaki bebeklerde kafeini sindirecek ve zararlı etkilerini uzak tutacak enzime sahip değildir. Bu sebeple fazla kafein alımı bebekte yüksek derecede birikime neden olma riski yaratır. Gebelik sürecinde fazla miktarda kafein tüketmenin bebekte büyümeyi azalır. Ve bu nedenle düşük doğum ağırlığı ihtimalini yükselttiği çeşitli araştırmalarca gösterilmiştir. Bu durum bebek ölümü veya yetişkinlikte, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırmak demektir.
Çiğ Lahana ve Taze Filizli Sebzeler Hamilelikte Risk Oluşturur
Hamilelikte çiğ lahana, turp ve maş fasulyesi gibi toprakla temasta bulunan sebzeler Salmonella riski taşır. Çünkü tohumlar filiz vermek için nemli bir toprağa ihtiyaç duyarlar. İşte bu ortam aynı zamanda zararlı bakterilerin gelişimi içinde oldukça idealdir. Ayrıca böyle bir ortamda gelişen bakterileri üzerinde bulundukları bitkiden temizlemek de oldukça zor hatta imkansızdır. Bu nedenle hamilelerin çiğ lahana ve benzeri toprak mahsullerine dikkat etmeleri şarttır. Bunları yemek listelerinden tamamen uzak tutmaları veya bu tür gıdaları mutlaka pişirerek yemeleri önemlidir. Özetle çiğ lahana gibi besinlerden mahrum kalmamak adına mutlaka bu tür bitkileri pişirerek tüketmeniz gerekir.
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler İçinde Meyvenin Yeri
Yıkanmamış veya soyulmamış meyve ve sebzelerin yüzeyi birkaç bakteri ve parazit türü taşıma ihtimali yüksektir. Bunlar, topraktan veya el teması yoluyla bulaşabilen Toxoplasma , E. coli , Salmonella, Listeria barındırma riskine sahiptir. Kirlenme, üretim, hasat, işleme, depolama, nakliye veya perakende sırasında herhangi bir zamanda meydana gelebilir.
Bakteriler hem anneye hem de doğmamış bebeğine zarar verme potansiyeline sahiptir. Meyve ve sebzelerde Toxoplasma tehlikesi yüksektir.
Toxoplasma Bebekler İçin Oldukça Tehlikelidir
Toxoplasmosis hastalarının çoğunda hiçbir belirti ortaya çıkmaz. Ancak bazılarında bir ay veya daha fazla süre içerisinde grip olmuş gibi belirtiler görülmesi muhtemeldir. Hala anne karnında iken Toxoplasma ile enfekte olan bebeklerin çoğunun doğumda hiçbir semptomu yoktur. Ancak, körlük veya zihinsel engel gibi belirtiler daha sonra ortaya çıkma ihtimaline sahiptir.
Dahası, hastalık kapmış bebeklerin küçük bir yüzdesinin ciddi göz veya beyin hasarı yaşama olasılığı vardır. Hamileyken, meyve ve sebzeleri durulayarak, soyarak veya pişirerek enfeksiyon riskini düşürmek önemlidir.
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler İçinde Süt Ürünlerinin Yeri
Hamilelikte yenmemesi gerekenler içinde çiğ süt ve pastörize edilmemiş peynir en önemli yeri tutar. Çünkü bunlar Listeria, Salmonella, E. coli ve Campylobacter gibi bir dizi zararlı bakteri içermesi mümkündür. Aynı şey bakteri bulaşmasına meyilli olan pastörize edilmemiş meyve suyu için de geçerlidir. Bu enfeksiyonların hepsinin doğmamış bir bebek için hayati tehlike yaratacak sonuçları olur.
Bakteriler doğal olarak ortaya çıkar veya toplama veya depolama sırasında bulaşmayla bu ürünlere geçebilirler. Pastörizasyon ise gıdaların besin yapısını etkilemeden zararlı bakterileri uzaklaştırmanın ve yok etmenin en etkili yöntemidir. Enfeksiyon kapma ihtimalini düşürmek için gebelerin sadece pastörize süt, peynir ve meyve suyu kullanmaları gerekmektedir.
Hamilelikte Alkol ve Sigara Kullanımı
Hamilelikte alkol kullanımı bebekte çeşitli zararlara yol açmaktadır, bu nedenle düşükler ve ölü doğumlar yaşanabilmektedir. Çok az bir miktar alkol tüketmek bile anne rahmindeki bebeğin beyin yapısını kötü yönde etkiler. Diğer yandan gebelikte alkol tüketimi bebeğin yüz ve kafa yapılarında bozulmalara neden olur. Ayrıca kalp sorunlarına ve zihinsel engellilik gibi risklere maruz kalmasına kapı aralar. Hamilelikte alkol kullanımının güvenli bir ölçüsü yoktur. Bu nedenle gebelik döneminde alkol kullanmaktan mutlaka ama mutlaka uzak durmalısınız.
Diğer yandan gebelikte sigara içmek alkol tüketmek kadar risk taşıdığından hamilelik döneminde sigarayı bırakmalısınız. Mümkünse gebelik planlıyorsanız gebelikten önce sigarayı bırakmış olmanız gerekir.
Hamilelikte Abur Cubur Yemek
Hamilelik dönemi bebek için hızlı büyüme zamanıdır. Sonuç olarak, hamile kadınların protein, folat ve demir içeren çok sayıda temel besleyici gıdalara ihtiyacı vardır.
Yine de esas olarak iki kişi için yemek yiyorsanız da, iki kat kalori almanıza ihtiyaç yoktur. İkinci ve üçüncü trimesterda günde yaklaşık 350-500 arasında ekstra kalori almak yeterli olacaktır. En uygun gebelik diyetleri, anne ve gelişmekte olan bebeğin ihtiyaçlarını gidermek besleyici yönü yüksek ve çeşitliliği fazla olan güvenli gıdalardan oluşturulmalıdır.
Gebelikte Abur Cubur Yemek Anne ve Bebekte Hastalık Riskini Artırır
İşlem görmüş abur cubur gıdalar besin bakımından düşüktür. Ayrıca kalorisi tüksek, şekeri fazla ve ilave yağ oranı yüksek besinlerdir. Dahası kalp hasarları ve tip 2 diyabet gibi bir çok sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Hamilelikte kilo alımı gerekli olsa da, aşırı kilo alımı birçok komplikasyon ve hastalıkla sonuçlanabilmektedir. Bunlar arasında hamilelik veya doğum komplikasyonlarının yanı sıra diyabet riski de vardır. Ayrıca ileride fazla kilolu bir çocuğa sahip olma riskinizi de artırır.
Bunun dışında abur cubur gıdaların içerisinde birçok katkı maddesi ve korucu yer alır. Bu maddeler anne ve bebeğe doğrudan zarar verecek riskler taşır. Bu nedenle daha sağlıklı bir gebelik süreci geçirmek adına abur cuburlardan uzak durmalısınız.
Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler Konusunda Son Sözler
Hamilelikte yenmemesi gerekenler konusunda özellikle uygun gıda hijyeni ve hazırlığı her zaman tavsiye önemlidir. Ancak, bunu yapmak her zaman kolay değildir. Çünkü bazı yiyecekler satın aldığınızda veya sonrasında da kirli olur. Bu nedenle, hamilelikte yenmemesi gerekenler listesi içindeki yiyeceklerden mümkün olduğunca kaçınılması en iyisidir. Sağlığınız ve doğmamış çocuğunuzun sağlığı her şeyden önce gelmelidir.
Dierseniz Hamilelikte Nar Yemek Düşük Yapar mı? Düşüğe Neden Olan Meyveler başlıklı makalemize de göz atabilirsiniz.
Kaynak: https://www.healthline.com/nutrition/11-foods-to-avoid-during-pregnancy