Detoks yapmak zararlı mıdır faydalı mıdır? Zayıflamak , sağlık sorunlarından kurtulup daha dinç bir vücuda kavuşmak isteyenlerin başvurduğu yöntemlerden biridir detoks yapmak. Peki ama detokslar gerçekten söylendiği kadar yararlı mıdır yoksa zararlı yan etkileri de var mıdır. Detoks yapmayı düşünüyorsanız önce yazımızı okuyunuz.
Detoks Yapmak Nedir?
Bugün, daha sağlıklı bir yaşam tarzı için olumlu adımlar atmanın tam zamanı. Fakat sadece bir şey sağlığınızı değiştirmek için size yeterli gelmeyebilir. Sağlıklı olmak için yaşam tarzınızdan yeme içmenize kadar bir çok şeyi gözden geçirmeniz gerekir.
Bazen “temizlik” olarak adlandırılan detokslar, yıllardır sağlık yöntemi olarak popülerliklerini korumuştur. Bu konuda uzman olduğunu iddia edenler, detoksun toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olduklarını ve sindirim sisteminize katkı sağladıklarını savunurlar. Amaçlanan daha genç, daha sağlıklı ve daha enerjik hissetmektir. Peki ama detoks sizlere bu etkileri sunabilecek midir yoksa aksi sağlığınızdan olmanıza mı neden olacaktır?
Detoksları genel olarak üç başlık altında toplayabiliriz:
- Katı gıda yerine sıvılarla yapılanlar
- Vücudun doğal temizlik sürecini desteklediğini iddia edenler
- Sindirimi düzenleyip bağırsakları temizlediğini savunulanlar
Detokslar, aşırı toksinlerin vücuttan atılması, sindirim ve bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi ve metabolizmanın yeniden düzenlenmesi için bir araç olarak tanıtılıyor.
Detoks Yapmak Sakıncalı mı, Yan Etkileri Var mıdır?
Bir detoksun amacı, vücudumuzun her gün temas ettiği toksinleri temizlemektir - havadaki toksinler, yediğimiz yiyecek veya kullandığımız ürünlerdeki zararlı maddeler gibi. Bu genellikle vücudun aç bırakılması, büyük ölçüde gıda alımının kısıtlanması, katı yiyecekler yerine sıvıların tüketilmesi veya bir ton su içilmesi gibi yöntemlerle gerçekleştirilir ve bunların tümü sağlığınız üzerinde olumsuz yan etkileri oluşturabilir.
Yani detokslar size vadettikleri sağlıklı bir vücudu sağlayamıyor. Gerçekte detoksların sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğuna dair hiçbir bilimsel veri yoktur neredeyse. Diğer yandan vücudun bu tür detoksalarla aç bırakılması da sağlığı olumsuz yönde etkileyecek bir çok risk taşır.
Meyve ve Sebze Suları ile Detoks Yapmak
Vücudu temizlemek için yapılan detoksların en büyük kısmı sebze ve meyve suları içilerek yapılanlardır. Diyetlere eklendiğinde oldukça sağlıklı ve besleyici bir içerik olabilecek meyve ve sebze suları detoks olarak tercih edildiğinde sağlığınızı bozabilir. Diğer yandan bu işi yapan birçok firma detoks ürünü olarak meyve ve sebze suları satmaktadır. Ancak bu sular ancak taze sıkıldıklarında sağlıklıdırlar.
Detoks olarak meyve ve sebze suyu kullandığınızda vücudunuz ihtiyaç duyduğu birçok vitamin ve mineralden mahrum kalır. Detoks süresi boyunca süren bu mahrumiyet geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarıyla karşılaşmanıza neden olabilir. Özellikle bu tür detokslar protein ve yağ gibi vücudun temel ihtiyaçları olan besinlerden uzak kalmanıza neden olur. Sadece bu da değil elbette, detoks süresince yaşanan açlık; kan şekeri düşüklüğü, beyinde bulanıklık, enerjide azalma ve yorgunluk gibi gözle görülür sorunları ortaya çıkarır.
Karaciğer Detoksu Zararlı mıdır?
Detoks uygulanan en önemli organlardan biri de karaciğerdir. Bir karaciğer detoksunun amacı, karaciğer fonksiyonunu geliştirerek vücudun temizleme sistemine destek vermektir. Bu detoks yöntemi karaciğeri güçlendirmek için iyi bir fikir gibi görünse de özünde öyle değildir.
Daha sağlıklı bir karaciğer için yapılması gerekenler ise şöyledir: Sebzelerin her türlüsünden pişmiş ya da çiğ olarak yemeli, alkol sigara gibi alışkanlıklardan uzak durmalı, gereksiz ilaç kullanımından kaçınmalı, nohut, fasulye, fındık gibi çözülebilir liflere sahip besinlerden bolca tüketmelisiniz. Dengeli ve düzenli şekilde beslenmeye özen göstermelisiniz. Tabi bu arada yeteri kadar su almayı da ihmal etmemelisiniz.
Yiyecek Kısıtlaması ile Yapılan Detoksalar
Detoksun bir başka formu da, bazı yiyecekleri veya yiyecek gruplarını, toksinleri vücuttan atabilmek adına beslenme tablosundan çıkarmaktır. Diyetinizde belirli yiyecekleri kısıtlamak veya diyet listesinden çıkarmak, bilinçli bir şekilde yapıldığında faydalı olabilecektir. Örneğin glüten içeren besinleri diyet listesinden çıkarmak oldukça faydalıdır, diğer yandan vücudun sindirmekte zorlandığı süt benzeri gıdaları çıkarmak da faydalıdır ancak burada süt ürünleri kastedilmemektedir. Örneğin normal süt tüketmeyip peynir, yoğurt, ayran ve kefir gibi mayalanarak bakteriler tarafından öğütülmüş süt ürünleri tüketebilirsiniz ki bu oldukça yararlı bir yöntem olacaktır.
Ancak her besini diyet listenizden çıkarmak bu kadar faydalı olmayacaktır. Özellikle vücudunuzun ihtiyaç duyacağı besinleri karşılayacak bir diyet listesi oluşturmanızda yarar olacaktır. Zira çoğu insan diyet yaparken tek yönlü beslenmek gibi bir yanlışa düşebilmektedir. Örneğin sadece protein içerikli besinleri tüketmek yada sadece süt ağırlıklı bir diyet uygulamak gibi. Bu yöntemler oldukça zararlı etkiler ortaya koyabilecek, riskli uygulamalardır.
Dilerseniz sütün zararlı hakkındaki Sütün Zararları Canan Karatay, Ahmet Maranki, İbrahim Saraçoğlu başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Bağırsak Temizleyen Detokslar
Çoğu insan gerek sindirim sisteminde yaşadığı sorunlar gerek daha sağlıklı olmak gerekse de zayıflamak için bağırsak temizleyen detoksları uygulamaya koyarlar. Bu detoksalarda amaç bağırsak hareketlerini hızlandırıp daha hızlı boşalmalarını sağlayarak zararlı maddelerden kurtulmaya çalışmaktır. Ancak bağırsaklarımız vücudumuzun ihtiyacı olan besinlerin alındığı önemli organlardır. Bilinçsizce yapılan bağırsak detoksları, beslenme bozukluklarına ve bu temelle diğer hastalıkların oluşmasına neden olabilirler.
Diğer yandan bağırsak temizliği uygulamaları; mide krampları, ishal ve kusmaya neden olabilirler. Daha ciddi sonuçlar arasında bakteriyel enfeksiyon, bağırsaklarda delinme, böbrek ve kalp sorunları da vardır.
Bağırsakların ve sindirim sisteminin daha sağlıklı bir yapıya kavuşması adına detoks uygulamaları yerine daha lifli gıdalarla dengeli ve düzenli bir şekilde beslenmek sizin için daha yararlı olacaktır.
Detokslar Neden Zararlıdır ve Etkisizdir
Teoride, detokslar kulağa oldukça hoş geliyor. Ama gerçek şu ki, onlar tamamen gereksiz. Çünkü vücudumuzun kendini temizleyen doğal bir detoks mekanizması vardır ve bunun temelini karaciğerlerimiz oluşturur. Diğer bir değişle karaciğerimiz vücudumuzda bulunan toksinleri temizler ve dışarı atar, böylece daha sağlıklı organlara ve vücuda kavuşuruz. Eğer siz böyle zararlı detokslarla temizlik yapmaya çalışırsanız, bedenimizin doğal temizlik sistemine de zarar verebilirsiniz. Bu şekilde amaçlanan sağlıklı bir yaşam yerine hastalıklarla mücadele etmek zorunda kalabilirsiniz.
Kilo vermek için detoks yapanlar da vardır. Evet belli ölçüde bazı detoks türleri kilo vermenize yardımcı olabilir. Ancak detokslarla tek yönlü beslenerek kilo vermek yukarıda saydığımız sorunlarla baş etmek zorunda bırakabilir sizi. Bu nedenle uzman bir diyetisyenden yardım alarak, dengeli ve düzenli beslenip, egzersiz yaparak kilo vermek sizin için daha faydalı olacaktır.
Daha sağlıklı bir vücuda sahip olmak adına günlük olarak uygulayabileceğiniz faydalı yöntemler şunlardır:
- Gün boyunca bol su içmek
- Yüksek lifli bir diyet uygulamak
- İlave şeker alımını minimumda tutmak
- Diyetinize daha fazla çiğ meyve ve sebze eklemek
- İşlenmiş ve hazır gıdalardan kaçınmak
- Dinlenmek ve rahatlamak için bolca zaman ayırmak
- Derin nefes alma egzersizleri veya meditasyon yapma
Kaynak: https://www.healthline.com/health/food-nutrition/detox-cleanses-do-diets-work#liver-detox